کپسول آتش نشانی چیست؟

کپسول آتش نشانی دستگاهی است که برای خاموش کردن آتش از آن استفاده می‌کنیم عملکرد این دستگاه که قابل حمل دستی نیز هست، به این صورت است که بسته به نوع آتش ترکیبات داخل مخزن استوانه ای مانند آب، گاز دی اکسید کربن، بیورسال و… را با فشار بر روی آتش می افکند. از مهم تجهیزات آتش نشانی کپسول ها هستند که نفش مهمی در اطفای آتش و کمک به افراد مصدوم دارند.

کپسول های آتش نشانی دارای انواع مختلفی هستند که هرکدام با توجه به کارکردی که دارند در شرایط های مختلفی مورد استفاده قرار میگیرند.

مهم ترین عوامل در ایجاد آتش

1. ماده قابل اشتعال (سوخت)
2. حجم معینی از اکسیژن
3. حرارت کافی

این سه عامل که هر کدام به صورت اضلاع یک مثلث نشان داده شده است به مثلث حریق یا لچک آتش معروف است. این مثلث آتش نه تنها عوامل ایجاد حریق را نشان می دهد بلکه راه‌های اطفای آن را نیز مشخص می‌کند این روشها عبارتند از:

• محدود کردن سوخت (جداسازی)
• محدود کردن اکسیژن (خفه کردن)
• محدود کردن حرارت (سرد کردن)

انواع کپسول های آتش نشانی

• کپسول آتش نشانی محتوای پودر
• کپسول آتش نشانی محتوای گاز
• کپسول آتش نشانی محتوای آب
• کپسول آتش نشانی محتوای هالوژنه
• کپسول آتش نشانی محتوای مواد کف
• کپسول آتش نشانی محتوای مواد شیمیایی مرطوب
• کپسول آتش نشانی دی اکسید کربن

رنگ های کپسول های آتش نشانی

کپسول های آتش نشانی در استاندارد بین المللی دارای رنگ های متفاوتی هستند. معمولاً در ایران این خاموش کننده ها به رنگ قرمز هستند که نواری با رنگ های مختلف آن ها را از یکدیگر متمایز می کند. این کار برای شناسایی راحت تر کاربر صورت می گیرد. بر همین اساس نوار روی کپسول آتش نشانی محتوای آب، به رنگ قرمز، محتوای پودر به رنگ آبی، محتوای هالوژن به رنگ سبز، محتوای دی اکسید کربن به رنگ مشکی، محتوای کف به رنگ لیمویی می باشد.

شما میتوانید برای کسب اطلاعات بیشتر به مقاله انواع کپسول های آتش نشانی بر اساس رنگ که در همین سایت به آن پرداخته ایم مراجعه کنید و اطلاعات کاملی را از این موضوع کسب نمایید.

نحوه استفاده از کپسول آتش نشانی

1. کشیدن ضامن
2. هدف گیری
3. حرکت شیلنگ به چپ و راست
4. کشیدن نازل

کاربرد انواع مختلف کپسول

همانطور که پیش‌تر  گفتیم کپسول های آتش نشانی از نظر کاربرد با یکدیگر متفاوت هستند. وجه تفاوت برخی از کپسول های آتش نشانی به شرح زیر است:

 کپسول آتش نشانی CO2

این نوع کپسول در اماکن سربسته و برای آتش سوزی‌های الکتریکی و تجهیزات الکترونیکی کاربرد دارد. زیرا هادی الکتریسیته نبوده و روی اینگونه وسایل تأثیری ندارد. تا جایی که می‌توانید این نوع کپسول را در فضا‌های بازی استفاده نکنید. در صورت استفاده آن در فضای باز، باعث پراکندگی گاز و کاهش اثربخشی آن می‌شود. هنگامی که می‌خواهید با این کپسول آتش را مهار کنید، تا حد امکان آن نزدیک شوید زیرا قدرت پرتاب کپسول آتش نشانی CO2  بین 2 الی 4 متر است. این نوع خاموش کننده 16 ثانیه طول می‌کشد تا کاملاً تخلیه شود. کپسول آتش نشانی CO2  تنها زمانی می‌تواند برای بار دوم استفاده شود که کمتر از 10 درصد آن استفاده شده باشد. این نوع خاموش کننده برای آتش سوزی‌های کلاس C  و B  مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 کپسول آتش نشانی آب و گاز

برای تأمین فشار در کپسول آتش نشانی آب و گاز از گاز CO2 در داخل یک کارتریج به کار برده می‌شود. لازم به ذکر است که این نوع کپسول غیر‌قابل کنترل است. به این معنا که اگر گاز کارتریج از آن خارج شود دیگر قابل استفاده نخواهد بود. کپسول آتش نشانی آب و گاز حداقل 60 ثایه زمان نیاز دارد تا کاملاً تخلیه شود. این خاموش کننده برای اطفاء حریق لوازم چوبی، کارتن، مبلمان، فرش و … کاربرد دارد و همچنین برای آتش‌سوزی کلاس A  استفاده می‌شود.

کپسول آتش نشانی فوم 

کپسول آتش نشانی فوم با یک نوار خردلی دور آن مشخص شده و برای آتش‌سوزی حاصل از مایعات استفاده می‌شود. فوم همچون آب روی برخی از وسایل مانند تجهیزات الکتریکی یا کاغذی اثر نامطلوب دارد  و  از استفاده آن اکیدا خودداری کنید. خاموش کننده فوم در مقایسه با خاموش کننده‌های دیگر کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد اما برای خاموش  کردن آتش‌سوزی حاصل از مایعات بهترین گزینه است. فوم سریعاً روی مایع رو می‌پوشاند و مانع رسیدن اکسیژن به آن می‌شود. کپسول‌های آتش نشانی فوم برای اطفاء حریق نوع B  مناسب هستند.

کپسول آتش نشانی پودر و گاز 

خاموش کننده‌های پودری برای نوع آتش‌سوزی استفاده می‌شوند. اما اصلی‌ترین و مؤثر‌ترین کاربرد آن‌ها برای خاموش کردن آتش‌سوزی حاصل از مایعات و فلزات است. این نوع کپسول‌ها در نوع پودر آن‌ها تفاوت وجود دارد. این نوع خاموش کننده‌های برای حریق‌هایی که وسعت زیادی دارند، مایعات قابل اشتغال، منشاء الکتریکی و گاز‌های مشتعل استفاده می‌شود. حریق‌های نوع B، C، A و D  با این نوع کپسول‌ها خاموش می‌شوند.

کپسول‌های آتش نشانی بیوورسال 

خاموش کننده‌های بیوورسال برای آتش سوزی‌های حاصل از جامدات مانند کاغذ، پارچه، پلاستیک، چوب، روغن‌ها، گازوئیل و تینر استفاده می‌شوند و شامل ویژگی‌های زیر هستند:

• عدم بازگشت شعله
• عدم خورندگی
• دوستدار محیط زیست
• مؤثر در خاموش کردن آتش سوزی‌های وسیع
• غیر‌فعال کننده هر 4 عامل اصلی انتشار حریق (اکسیژن، حرارت، سوخت و زنجیره آتش

نکته: این نوع خاموش کننده برای کلاس‌های حریق A  و B  مناسب است.

منظور از کلاس های حریق چیست؟

حریق گونه های مختلفی دارد و انواع آتش در شش گروه (A, B, C, D, E, F,F/K) تقسیم بندی می‌شوند. قبل از توضیح این شش دسته باید به شما یاد آوری کنیم که کپسول آتش نشانی مناسب برای هر نوع حریق، متفاوت می‌باشد که قبل تر به آن پرداختیم و اگر این موضوع رعایت نشود میتواند باعث ایجاد خط و حتی مرگ افراد شود. به طور کلی طبقه‌بندی کلاس های آتش نشانی در شش گروه صورت میگیرد که دانستن و شناختن این گروه ها کمک بزرگی به هنگام آتش‌سوزی، محسوب میشود و میتواند عملکرد ما را بهتر کند.

کلاس A (مواد خشک)

مواد خشکی که پس از سوختن خاکستر تولید می‌کنند در این دسته قرار می‌گیرند. این مواد شامل چوب، پارچه، مبلمان، کاغذ، مقوا، لباس و لوازم منزل هستند. به این دلیل که خاکستر می‌تواند حرارت درون آتش را حفظ کند و احتمال بازگشت آتش در آن بالا می‌باشد. برای خاموش کردن این آتش ها معمولا از خاموش کننده های آب و گاز استفاده می‌شود. آب براحتی به داخل خاکستر نفوذ کرده و حرارت مواد را کاهش می‌دهد.

کلاس B (‌روغن ها)

انواع آتش هایی که در برگیرنده مایعات قابل اشتعال هستند در این گروه قرار می‌گیرند. این مایعات شامل نفت، دیزل، اتانول و بنزین می‌باشد. نکته مهمی که به هنگام وقوع این نوع حریق باید در نظر داشته باشید این است که خاموش کننده های آب به خوبی نمی‌توانند این نوع آتش را مهار کنند. به علت چگالی کمتر روغن ها و مایعات مشتعل شونده، باید از خاموش کننده های فوم برای چنین آتش‌سوزی هایی استفاده نمود.

کلاس C (گازها)

آتش‌سوزی های کلاس C شامل تمامی گاز های می‌شود که قابل اشتعال و یا انفجار می‌باشند. این گاز ها می‌توانند گاز های طبیعی، LPG و یا هر گاز دیگری همچون پروپان، متان، بوتان و اتان باشند که در این دسته قرار می‌گیرند. کار با گاز خطرناک بوده و خطر آتش‌سوزی را افزایش می‌دهد.

کلاس D (فلزات)

فلزات اغلب به عنوان یک ماده قابل احتراق در نظر گرفته نمی شوند، همچنین آنها رسانای خوبی هستند و به گسترش آتش کمک می کنند. آتش هایی است که در برگیرنده فلزات سوختنی همچون آلومینیوم، لیتیم، سدیم و منیزیم هستند. فراموش نکنید که آب به عنوان یک شتاب دهنده در آتش‌سوزی های کلاس D به حساب می آید. خاموش کننده پودری علاوه بر اینکه برای کلاس های A, B, C مناسب است، بهترین عملکرد را در خاموش کردن این حریق ها دارد.

کلاس E (الکتریسیته)

حریق هایی که به علت الکتریسیته به‌وجود می‌آیند جزو کلاس E آتش‌سوزی هستند. حرارت بالای سیم ها، خرابی بورد و اتصالی قطعات از جمله عوامل تشکیل دهنده این حریق ها هستند. در جنین شرایطی تنها باید از کپسول آتش نشانی گاز CO2 استفاده کرد.

نکته: فراموش نکنید که نباید از خاموش کننده فوم یا آب در چنین شرایطی استفاده کنید.

کلاس F (روغن خوراکی)

آتش های مواد خوراکی و روغنهای خوراکی در این دسته قرار می‌گیرند. روغن ها و مواد خوراکی در برخورد با آب واکنش شدیدی نشان می‌دهند، آب براحتی در کنار روغن قرار گرفته و موجب گسترش آتش نیز خواهد شد و می‌تواند حتی شرایط را بدتر کند. استفاده از کف، کپسول آتش نشانی پودر و گاز و CO2 نیز توصیه نمی‌شود، این موارد همگی می‌توانند مانند آب موجب گسترش آتش شوند. بهترین اقدام برای خاموش کردن این دسته، استفاده از پتو یا کپسول های مواد شیمیایی مرطوب (Wet Chemical) است.

ویژگی کپسول های مناسب

• سردکنندگی
• خفه کنندگی
• تاثیر بر واکنش زنجیره ای

شارژ کپسول آتش نشانی

برخی از کپسول های آتش نشانی به صورت شارژی کار کرده و قابلیت شارژ مجدد را دارا می باشند. شما میتواند در رابطه با این موضوع به مقاله همه چیز درباره شارژ کپسول های آتش نشانی مراجعه کنید و در رابطه با این نوع از کپسول ها اطلاعات بیشتری را کسب نمایید.

خرید و قیمت کپسول آتش نشانی

شما میتوانید برای خرید انواع کپسول آتش نشانی و همچنین سایر تجهیزات ایمنی از طریق سایت ایمن فرد اقدام کنید تا محصولات خود را با کم‌ترین قیمت و بالاترین کیفیت خریداری کنید.